W obecnych czasach komputer i sprzęty elektroniczne, takie jak smartfon czy tablet, wydają się być niemal podstawowym źródłem czerpania informacji, wiedzy, jak również sposobem na spędzanie wolnego czasu. Dzieci oraz młodzież szczególnie chętnie korzystają z nich także w celach socjalizowania się, prowadzenia rozmów oraz uczestniczenia w rozmaitych grupowych aktywnościach, takich jak wspólne granie w gry on-line. Rodzic nie zawsze zauważa, kiedy dokładnie zostaje przekroczona granica rozsądnego użytkowania komputera, a zaczyna się uzależnienie. Jak wówczas pomóc swojemu dziecku i czego się spodziewać w tym trudnym procesie wylogowywania się do życia?

Objawy uzależnienia od komputera – jak je rozpoznać?

Choć pierwsze symptomy mogą wydawać się mało charakterystyczne, wśród najczęściej zgłaszanych zachowań wśród dzieci i młodzieży uzależnionej od komputera wymienić można:

• zauważalne zwiększenie czasu spędzanego przed monitorem,
• kłamstwa, których celem jest zatajenie faktycznej aktywności (np. granie w nocy, kiedy inni domownicy śpią)
• planowanie działań, skupianie się i ekscytacja związana z użytkowaniem komputera
• spadek zainteresowania realnymi aktywnościami, np. rezygnacja z treningów
• rozdrażnienie, a niekiedy nawet akty agresji wynikające z odcięcia dostępu do internetu lub komputera.

W przypadku zarejestrowania tego rodzaju zachowań u dziecka lub nastolatka, należy jak najszybciej podjąć działania związane z wyprowadzeniem go ze stanu uzależnienia.

Pierwszy krok do zrozumienia problemu: pomoc psychologiczna

Niekiedy zdarza się, że mimo posiadania autorytetu w życiu codziennym, rodzic nie zawsze jest w stanie w sposób spokojny i racjonalny wyjaśnić dziecku, dlaczego nadużywanie komputera i internetu jest dla niego szkodliwe. W tej sytuacji pomocna może być poradnia psychologiczna, która w sposób profesjonalny przeprowadzi najpierw wstępną rozmowę z dzieckiem lub nastolatkiem, której celem będzie ustalenie stopnia uzależnienia oraz opracowanie sposobu na jego zwalczenie. Aktualnie za najskuteczniejszą uznaje się terapię poznawczo-behawioralną, opartą na zidentyfikowaniu źródła problemu i opracowaniu metody poradzenia sobie z nim. Niekiedy w terapię w aktywny sposób zaangażowani zostają także rodzice, wówczas mamy do czynienia z terapią rodzinną.

W trakcie prowadzenia procesu terapeutycznego psycholog dziecięcy z pewnością w sposób prosty i bezpośredni nakreśli najważniejsze zagrożenia płynące z przeniesienia swojego życia codziennego oraz emocjonalnego do sieci, jak również zaproponuje serię działań, mających docelowo zmniejszyć samą aktywność on-line oraz nauczyć nastolatka radzenia sobie z przypływami złości w trakcie odwyku i nie tylko.

Odwyk od komputera – jak pomóc dziecku przetrwać ten trudny czas?

Czas odzwyczajania się od nadmiernego korzystania z komputera może być trudny nie tylko dla dziecka, ale też dla jego opiekunów. Rozdrażnienie, niepokój, a nawet szybkie przeskakiwanie z agresji do stanów depresyjnych to tylko nieliczne sytuacje, z którymi mogą spotkać się rodzice uzależnionego nastolatka. W takich przypadkach należy przede wszystkim na stałe współpracować z psychologiem, a także okazywać swoją cierpliwość, zapewniać dziecko o dobrych intencjach i spróbować zaangażować go w aktywności, które wypełnią jego wolny czas. Dobrym pomysłem będzie tutaj sport, np. podjęcie treningów piłki nożnej, bieganie lub innego rodzaju ćwiczenia, które nie tylko wypełnią lukę w trakcie dnia, ale też zajmą myśli dziecka. Jest to szczególnie ważne również dlatego, że uzależnienie od komputera bardzo często wiąże się z brakiem ruchu, a co za tym idzie tyciem i utratą kondycji, jakże potrzebnej do prawidłowego rozwoju.

Podsumowanie

Uzależnienie od komputera jako forma zaburzenia psychicznego pojawiło się stosunkowo niedawno, ale w ostatnich latach można zauważyć spory wzrost cierpiących na nie nastolatków. Wynika to w dużej mierze z łatwego dostępu do sprzętu elektronicznego już od najmłodszych lat. Jedyną skuteczną metodą na jego zwalczenie jest na tym etapie terapia pod okiem psychologa, oparta na rozmowie i racjonalnym wyjaśnianiu problemu i jego skutków.